Waarom is pianospelen goed voor je brein?

Volgens professor Erik Scherder is pianospelen – en muziek maken in het algemeen – zeer goed voor het brein. Scherder is een bekende Nederlandse neuropsycholoog die veel heeft gesproken en geschreven over de positieve effecten van muziek op het brein. Pianospelen is een van de beste manieren om je brein te trainen, te beschermen en te verrijken. Het combineert fysieke, emotionele én cognitieve stimulatie.

Pianospelen activeert meerdere hersengebieden

Pianospelen activeert tegelijkertijd:

  • De motorische cortex (voor beweging van je handen)
  • De auditieve cortex (voor het luisteren naar de muziek)
  • De visuele cortex (voor het lezen van bladmuziek)
  • En het geheugen (voor het onthouden van noten en patronen)

Er ontstaan verbindingen tussen hersenhelften

Pianospelen stimuleert de corpus callosum, de zenuwbundel die de linker- en rechterhersenhelft verbindt.
Dit helpt bij:

  • Snellere informatieverwerking
  • Betere coördinatie
  • Verbeterd multitasken

Stressvermindering en welzijn

Muziek maken, inclusief pianospelen, kan:

  • Stresshormonen zoals cortisol verlagen
  • De auditieve cortex (voor het luisteren naar de muziek)
  • Leiden tot een staat van flow

Begin met pianospelen op een “brein-vriendelijke” manier

Begin klein: focus op microdoelen
Waarom?
Je brein houdt van haalbare successen. Te veel ineens zorgt voor frustratie en stress.
Gebruik simpele liedjes die je al kent
Waarom?
Bekende liedjes geven je brein een houvast. Dat vermindert de cognitieve belasting.
Maak het leuk en beloon jezelf
Waarom?
Positieve emoties versterken het leerproces in je brein.

Op latere leeftijd beginnen met pianospelen

Je kunt op elke leeftijd beginnen met pianospelen, en op latere leeftijd zelfs met verrassend veel voordeel.
Veel volwassenen denken dat ze “te laat” zijn, maar dat is een mythe.
Veel gehoordede bezwaren (en waarom ze niet kloppen)
“Mijn vingers zijn niet soepel genoeg”
Je ontwikkelt soepelheid met gerichte oefeningen, net zoals elke beginner dat moet.
“Ik leer trager dan vroeger”
Je leert misschien anders, maar met inzicht en rust kun je vaak dieper leren.
“Ik heb geen muzikaal talent”
Je hoeft geen natuurtalent te zijn. Met regelmaat, plezier en een doordachte lesmethode kom je vaak zelfs verder.

Tips voor volwassenen die willen beginnen

Begin eenvoudig en muzikaal
Speel liedjes die je leuk vindt, niet wat “moet” van een lesboek.
Leer ook visueel en auditief
Gebruik video’s, apps en luistervoorbeelden om je brein te helpen.
Investeer in een goede (digitale) piano
Goed toetsengevoel maakt het oefenen veel fijner.
Oefen kort maar regelmatig
15–20 minuten per dag is genoeg om vooruitgang te boeken.
Durf fouten te maken
Fouten zijn een essentieel onderdeel van leren, geen teken dat je het niet kunt.

Je hoeft geen concertpianist te worden.
Het gaat om plezier, ontspanning en persoonlijke groei.

Er zijn veel mensen die pas op hun 50e, 60e of zelfs 80e beginnen met piano, en daar intens veel plezier uit halen. Sommigen spelen na een jaar al moeiteloos hun favoriete nummers thuis of in kleine kring.